روان پریشی از علل تا درمان

کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلالات روان پریشی 0.3٪ از جمعیت کودک و نوجوان را تشکیل می دهند. این اختلال از جمله بیماری هایی است  که بیشترین بار ناتوانی را به همراه دارد، به این معنی که بیشترین رنج روانی (فردی و خانوادگی) و اجتماعی را به همراه دارد.

روان پریشی چیست؟

روان پریشی یک اختلال روانی جدی است که عمیقاً ظرفیت ذهنی افراد را تغییر می دهد و باعث می شود ارتباطش با واقعیت را از دست بدهد. روان پریشی یا سایکوز می تواند در هر سنی رخ دهد، اگرچه در کودکان و نوجوانان زیر 15 سال بسیار نادر است.

روان پریشی یا سایکوزعوارض جدی از جمله خودآزاری و خودکشی ، مصرف الکل و مواد مخدر به همراه دارد .

علائم روان پریشی چیست؟

فرد مبتلا به سایکوز دچار هذیان می شود. او به چیزهای دروغین متقاعد شده است  و دارای توهماتی می شود که می تواند حواس پنج گانه را تحت تأثیر قرار دهد. روان پریشی ممکن است حالت گیجی نشان دهد، سریع صحبت کند و ناگهان موضوع را عوض کند.

سایکوز اغلب  به گونه ای اتفاق می افتد که فرد رشته افکار خود را گم می کند و بدون اینکه گفتار یا عمل خود را کامل کند می ایستد. علاوه بر این، فرد  قادر به درک اختلالات و نگرش های نابهنجار خود نیست.

علائم دیگر شامل مشکل در تمرکز، اضطراب و بی قراری، کناره گیری اجتماعی، اختلال خواب و بدخلقی است. همچنین  فرد مبتلا به روانپریشی یا سایکوز، هذیان و توهماتی را تجربه می کند که می تواند بر هر پنج حواس تأثیر بگذارد .

علل روان پریشی یا سایکوز چیست؟

علل سایکوز چندگانه است. اختلال روان پریشی در واقع می تواند از موارد زیر ناشی شود:

• یک بیماری فیزیکی ، به عنوان مثال بیماری های عصبی مانند آلزایمر، پارکینسون ، زوال عقل، تومورهای مغزی، مولتیپل اسکلروزیس، صرع، سکته مغزی، اختلالات رشد عصبی، ناهنجاری های کروموزومی، اختلالات غدد درون ریز، کم کاری تیروئید، بیماری های عفونی، ایدز، بیماری لایم ، مالاریا، سیفلیس،اختلالات خواب، بیماری های خود ایمنی،  لوپوس و…
• سوء استفاده از مواد روانگردان مانند الکل، ماری جوانا، کوکائین، ال اس دی، آمفتامین ها و غیره.
• آسیب سر در دوران کودکی
• یک بیماری روانپزشکی، مانند اختلال دوقطبی، اسکیزوفرنی یا افسردگی شدید.
• از سوی دیگر، سایر اشکال سایکوز می توانند به دلایل مختلفی مانند پریود یا قاعدگی، سایکوز پس از زایمان، روان پریشی شغلی، سایکوز مشترک (زمانی که با یک فرد روانپریش رابطه نزدیک دارید) ایجاد شوند.
• همچنین وراثت پذیری به طور قابل توجهی بر ایجاد یک روانپریشی تأثیر می گذارد .

اهمیت تشخیص زودهنگام در روان پریشی

که تشخیص زودهنگام این اختلالات عامل بسیار مهمی در مسیری است که بیماران مبتلا به اختلال روانپریشی تشخیص داده می شوند. فاصله زمانی بین وجود اولین علائم و شروع درمان که به عنوان زمان روان پریشی درمان نشده شناخته می شود، عاملی در تکامل بیماری است. بنابراین، هرچه این زمان کوتاه‌تر باشد، پیش‌آگهی بهتری برای افراد مبتلا به روان‌پریشی وجود دارد.

از این نظر و با در نظر گرفتن عوامل خطر مطالعه شده در طول زمان، در دهه های اخیر تلاش هایی برای شناسایی مراحل قبل از بروز علائم روانپریشی صورت گرفته است. چندین گروه تحقیقاتی در سراسر جهان با هدف پیشگیری، تمام بیمارانی را که در معرض خطر ابتلا به یک بیماری قرار دارند، مورد مطالعه قرار می دهند.

افراد در معرض خطر در حال حاضر با معیارهای بالینی بر اساس وجود علائم از نوع سایکوز، اما به شکل خفیف یا ضعیف، شناسایی می شوند. زمانی از علائم سایکوز تضعیف شده صحبت می کنیم که یک فرد علائمی از نوع هذیانی را نشان می دهد، اما همچنان می تواند شک کند که آیا آنها درست هستند یا نه، یا زمانی که یک فرد ادراکی دارد که باعث می شود به واقعی بودن یا نبودن آنها شک کند. اگرچه این هنوز یک زمینه در دست مطالعه است، اما تخصصی شدن خدمات تشخیص زودهنگام نتایج امیدوارکننده ای دارد و مهمتر از همه، به کاهش زمان روان پریشی درمان نشده کمک می کند. با توجه به تمام نتایج مثبتی که مشاهده می شود، تشخیص زودهنگام این بیماری ها بسیار مهم تلقی می شود.

آیا می توان از آن جلوگیری کرد؟

اگرچه پیشگیری از روان پریشی تقریباً غیرممکن است ، اما افراد در معرض خطر می توانند تحت درمان های رفتاری شناختی قرار گیرند تا از ابتلا به این بیماری جلوگیری کنند. در صورت وجود علائم و نگرش های مشکوک، امکان انجام معاینات تکمیلی توسط بهترین روانشناس وجود دارد.

درمان اختلال روان پریشی یا سایکوز

درمان اختلال سایکوز شامل تجویز داروهای ضد روان پریشی ، درمان علّی (درمان علل ایجاد روان پریشی) و روان درمانی است .

پرکاربردترین تکنیک ها درمان شناختی-رفتاری است که به روان پریش کمک می کند تا رفتارهای مشکل ساز را بشناسد و تسلط یابد. بیمار همچنین می‌تواند در گروه‌های حمایتی، که در آن افراد مبتلا به اختلالات مشابه شرکت می‌کنند، کمک معتبر بیابد.

کلام آخر

در حال حاضر، شواهد فزاینده‌ای وجود دارد که نشان می‌دهد وجود علائم روان‌پریشی یا سایکوز مثبت ضعیف یا مختصر، خطر ابتلا به یک اختلال روان‌پریشی را در مراحل بعدی زندگی افزایش می‌دهد

مراجعه به جلسه مشاوره و پیروی از رژیم درمانی مشخص شده توسط روانشناس عامل محافظتی و پیش آگهی خوبی است.