اختلال دو قطبی چیست؟
یکی مشکلاتی که ممکن است برای هر شخص به وجود آسد اختلال دو قطبی است. هر فردی در هر سنی می تواند به این اختلال مبتلا شود که عوارض و مشکلات خاص خود را به همراه دارد. اقدام به درمان این مشکل باید سریعا در صورت مشاهده علائم شروع شود. در این مقاله می خواهیم اطلاعاتی در رابطه با اختلال دو قطبی و علائمی که نشان دهنده ابتلا به آن است را در اختیار شما بگذاریم با ما همراه باشید.
اختلال دو قطبی چیست؟
اختلال دو قطبی یک نوع بیماری روانی محسوب می شود که در این بیماری فرد با نوسانات خلقی شدید، تغییرات در سطح تمرکز و توانایی انجام کارها رو به رو می شود. افرادی که به بیماری اختلال دو قطبی نوع یک مبتلا هستند؛ دچار حالاتی بین افسردگی شدید و خوشحالی زیاد می شوند. به این بیماری از نوع یک شیدایی نیز می گویند.
در حالت کلی میزان علائم این بیماری در گستره ای از خفیف تا شدید قرار دارد. فرد ممکن است در لحظه بر اثر پیشامد های موجود دچار تغییر رفتار آنی شود اما این امر نشان دهنده بیماری روانی نیست. به همین خاطر تشخیص اختلال دو قطبی بسیار دشوار است. تشخیص این بیماری تنها توسط پزشک متخصص امکان پذیر است. اختلال دو قطبی نوع دو نسبت به نوع یک آن شایع تر است و میزان علائم آن کم تر در فرد بروز می کند.
انواع اختلال دو قطبی
اختلال دو قطبی دارای انواع مختلفی می باشد که در ادامه به انواع آن می پردازیم:
اختلال دو قطبی نوع یک
اختلال دو قطبی نوع 1 همان اختلال افسردگی مانیک است. این مشکل یک نوع خاص از بیماری روانی محسوب می شود. فردی که به این بیماری مبتلا می شود، تجربه ی شیدایی در یک دوره از زندگی خود را دارد. در این دوره بیمار انرژی بالا و رفتار های نامتعارف از خود نشان می دهد. احتمال بروز این بیماری در بسیاری از افراد وجود دارد، به طور مثال حدود 5/2 درصد از جمعیت ایالات متحده به این بیماری مبتلا هستند.
علائم اختلال دو قطبی نوع اول
این بیماری مانند سایر بیماری ها دارای علائمی است که با توجه به بروز آن ها باید به یک متخصص روانشناس خوب مراجعه کند.
برخی از علائم غیر طبیعی در این دوره عبارتند از:
- ولخرجی
- خود بزرگ پنداری
- بیش فعالی
- سوء مصرف دارو
- سخنرانی با صدای بلند و بی وقفه
- کاهش نیاز به خواب
- بی قراری
- عدم تمرکز
- احساس سرخوشی
- رفتارهای پر خطر
- افزایش انرژی
- پریدن ناگهانی از یک ایده به ایده دیگر
- اختلال دو قطبی نوع 2: اختلال دو قطبی نوع 2 به هیپومانیک معروف است که شامل یک دوره افسردگی اساسی در فرد می شود. این بیماری حداقل 2 هفته در فرد به طول می انجامد. میزان شدت این اختلال نسبت به اختلال نوع 1 کمتر است و بیمار در این دوره نیاز به بستری شدن در بیمارستان را ندارد.
اختلال دو قطبی نوع دو
اختلال دو قطبی نوع دو جزو اختلالات روانپزشکی محسوب می شود. همچنین این نوع اختلال به اختلاق خلقی هم معروف است.در این نوع اختلال بیماری دو دوره را تجربه می کند. دوره اول دوره افسردگی و دوره دوم دوره هیپومانیک است. این نوع اختلال در فرد باعث به وجود آمدن پریشانی و ناراحتی مفرط می شود اما لازم است بدانید که این نوع اختلال که به نام خلق است شدت کمتری از اختلال توع یک دارد.
علائم اختلال دو قطبی نوع دوم
در اختلال دو قطبی نوع دو فرد دچار دوره های افسردگی می شود که این بیماری علائم خاص خود را دارد. علائم این نوع اختلال شامل:
- کاهش نیاز به خواب
- پر حرفی و پرش افکار
- افزایش اعتماد به نفس به صورت غیر طبیعی
- احساس تحریک پذیری زیاد
- اختلال در توان تصمیم گیری
- احساس بی قراری به میزان زیاد
- افزایش سطح انرژی
- درگیر شدن در فعالیت هایی که برای فرد عواقب خوبی ندارد.
- ایجاد تغییرات در اشتها
- احساس غمگینی در اکثر اوقات روز
- احساس ناامیدی
علت اختلال دوقطبی چیست؟
در به وجود آمدن اختلال دو قطبی، عوامل بسیاری دخیل است مانند
- ژنتیک
- آسیب های اجتماعی
- شرایط و محیط بیمار
- ژنتیک بسیار مهم است اما ژن خاصی مربوط به اختلال دو قطبی نیست و اما بسیاری از ژن ها می توانند درگیر و مرتبط باشند.
زمانی که مغز انسان سالم باشد تمام اتصالات را حفظ می کند زیرا مغز مانند یک نقشه است و باید همه درکنار هم و متصل به هم کار کنند. اما فردی که اختلال دوقطبی دارد ، مغز اتصالات خراب را از بین می برد و شبکه مغز دیگرمانند قبل نبوده و نمی تواند مسیریابی کند، درنتیجه سیگنال ها سردرگم شده و ما رفتاری غیر عادی یا نامعقول ازفرد می بینیم و در نهایت مشکلات روانی، افسردگی، شیدایی و.. را خواهیم دید.
چه افرادی به اختلال دو قطبی مبتلا می شوند؟
اختلال دوقطبی معمولا در سنین 15 تا 20 سالگی رخ می هد و به ندرت در بالای 40 سالگی بروز می یابد. لازم است بدانید که اختلال دوقطب به دو صورت کلی بروز می کند، دوره شیدایی و دوره افسرگی
علائم کلی نشان دهنده ی اختلال دو قطبی
این بیماری در حالت کلی دارای علائم نشان دهنده خاصی می باشد که در ادامه به چند مورد مهم آن می پردازیم:
- افسردگی: یکی از مهم ترین علائمی که یک فرد مبتلا به اختلال دو قطبی می تواند داشته باشد، افسردگی است. لازم است بدانید که تجویز داروی ضد افسردگی به تنهایی برای بیماری که به اختلال دو قطبی مبتلا است توصیه نمی شود، زیرا ممکن است احتمال ابتلا به شیدایی در فرد افزایش یابد.
- مشکلات خواب: کم خوابی در فردی که استرس یا هیجان بالایی دارد امر طبیعی است. اما افرادی که به اختلال دو قطبی مبتلا هستند ممکن است تا چند روز خیلی کمتر از حد معمول بخوابند در صورتی که همچنان احساس انرژی کافی را داشته باشند. در بعضی موارد هم ممکن است افرادی که به یک فاز افسردگی مبتلا هستند بیشتر از حد معمول بخوابند.
- داشتن اعتماد به نفس یک ویژگی مثبت است اما این ویژگی در مورد کسی که به بیماری اختلال دو قطبی مبتلا است می تواند باعث بروز برخی مشکلات مانند تصمیم گیری های اشتباه شود.
- مشکل در تمرکز: عدم تمرکز، هواس پرتی و از کاری به کاری پریدن می تواند بخاطر استرس زیاد یا بلند پروازی باشد؛ اما اگر این بی تمرکزی به قدری باشد که فرد نتواند به کارهای خود برسد، احتمال بروز بیماری اختلال دو قطبی اقزایش می یابد.
- تحریک پذیری عصبی غیر عادی و حساس بودن: این یکی از علائمی است که تشخیص آن بسیار دشوار است. به طور مثال ممکن است فردی در اتوبان در حال رانندگی باشد و بر اثر پیچیدن یک ماشین دیگر جلوی او بسیار عصبانی شود؛ اما میزان خشم آن متناسب با موقعیت پیش آمده نباشد. این رفتار جزوی از علائم احتمالی اختلال دو قطبی است.
- مصرف الکل یا مواد مخدر: کسانی که به این بیماری مبتلا هستند بیشتر در معرض اعتیاد یا مصرف مشروبات الکلی قرار می گیرند. این افراد بر این تلاش اند که با مصرف الکل و یا مواد مخدر علائم این اختلال را در خودشان کاهش دهند.
برخی علائم دیگری هم نیز برای این بیماری وجود دارد که عبارتند از:
- نارضایتی مدام از زندگی و احساس بی ارزش بودن زندگی
- احساس گناه و عذاب وجدان
- کم خواب و یا بی خوابی
- احساس پرشوری زیاد، احساس توانایی و قدرت بیش از اندازه
- خستگی ناپذیری و یا احساس خستگی زیاد
- داشتن افکاری نامناسب مانند خودکشی
- احساس خمودگی
- زود رنجی
- شکست ناپذیری
- سرخوشی
- تندصحبت کردن
- رفتار های پرخطر
- بی علاقه شدن نسبت به علاقمندی و سرگرمی های قبلی
- تغیر ذائقه
- و…
درمان اختلال قطبی
مهم تر از همه چیز آن است که افراد درباره این بیماری اطلاعات لازم را کسب کنند، آگاهی نسبت به هر بیماری بسیار در درمان کمک کننده است. زیرا زودتر فرد خود را کنترل کرده و برای درمان اقدام می کند. همچنین افراد باید سریعا به روانپزشک و روانشناس خانواده مراجعه کنند تا روان درمانی، مشاوره های لازم انجام شده و داروهای مناسب تجویز گردد.
علاوه بر موارد گفته شده، ورزش و فعالیت مرتب ومناسب، عادات خواب و غذایی صحیح ،عدم مصرف دخانیات یا مواد مخدر، همراهی خانواده و نزدیکان، در بهبود این بیماری بسیار موثر است. ممکن است فردی که دچار اختلال دوقطبی است، فردی فعال بوه و موثر در خانواده و جامعه باشد اما در برخی زمان ها این بیماری خطرهایی نیز برای فرد به همراه داشته باشد. برخی از عوامل مانند: مشغله ، استرس ، محیط و شرایط نامناسب و.. باعث تشدیداختلال دوقطبی خواهد شد.
بسیاری ازافراد زمانی که علائم و نشانه ای اختلال دوقطبی را در خود و یا فردی می بینند از درمان و مراجعه به روانپزشک اجتناب می کنند، همین عامل این بیماری را تشدید می کند.اگر خود بیمار اطلاعات لازم را داشته باشد، باتوجه به کمک پزشک می توان بیمار و اختلالات را کنترل کرد و با استفاده از دارو، پیوندهای مغزی را تقویت کرده و تعادل را برقرار کردو بیماری را تا حد زیادی بهبود درمان رد.
