لجبازی و پرخاشگری نوجوانان برای نوجوانان و اطرافیانشان چالش‌های بزرگی را ایجاد می‌کنند. پرخاشگری، چه لفظی و چه فیزیکی، میتواند به عنوان پاسخی به آشفتگی درونی، عوامل استرس‌زای بیرونی یا به عنوان راهی برای تثبیت سلطه در گروه همسالان بروز پیدا کند. این رفتارها که تحت تأثیر عوامل متعددی از جمله تغییرات هورمونی، پویایی‌های اجتماعی و درگیری‌های حل‌نشده قرار دارند. در این مقاله، ما به عمق پویایی لجبازی و پرخاشگری در نوجوانان می‌پردازیم و بینش‌ها و راهکارهایی را برای والدین و سرپرستان ارائه می‌دهیم.
درک لجبازی در نوجوانان
لجبازی، که با امتناع از تغییر عقیده یا مسیر عمل علیرغم ترغیب دیگران مشخص می‌شود، ویژگی رایجی است که در نوجوانان مشاهده می‌شود. این رفتار اغلب از تمایل به استقلال و خودمختاری ناشی می‌شود. در دوران نوجوانی، نوجوانان در حال شکل‌گیری هویت خود و ابراز فردیتشان هستند. در نتیجه، ممکن است در برابر افراد صاحب‌اختیار مقاومت کنند و ترجیحات و عقاید خود را قاطعانه‌تر ابراز کنند.
علاوه بر این، لجبازی همچنین میتواند یک مکانیسم دفاعی در برابر تهدیدهای درک‌شده برای عزت نفس یا هویت فرد باشد. نوجوانان ممکن است احساس فشار برای مطابقت با انتظارات جامعه یا خواسته‌های والدین داشته باشند، که منجر می‌شود آنها بیشتر بر حرف خود پافشاری کنند و استقلال خود را به شدت بیشتری نشان دهند.
علاوه بر این، تغییرات هورمونی در دوران بلوغ میتواند نوسانات احساسی را تشدید کند و نوجوانان را بیشتر در معرض رفتارهای لجبازی قرار دهد. افزایش هورمون‌ها همراه با رشد مغز میتواند بر فرآیندهای تصمیم‌گیری و کنترل تکانه تأثیر بگذارد و به لجبازی بیشتر دامن بزند.
تشخیص پرخاشگری در نوجوانان
پرخاشگری، چه لفظی و چه فیزیکی، مسئله‌ی رایج دیگری است که بسیاری از والدین و سرپرستان در طول دوره‌ی رشد نوجوانانشان با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند. رفتار پرخاشگرانه میتواند به شکل‌های مختلفی بروز پیدا کند، از جمله فریاد زدن، فحاشی، سرکشی یا حتی درگیری‌های فیزیکی.
مشابه لجبازی، پرخاشگری در نوجوانان را میتوان به عوامل متعددی نسبت داد. یکی از عوامل مهم، تاثیر گروه همسالان و پویایی‌های اجتماعی است. نوجوانان ممکن است رفتارهای پرخاشگرانه‌ای را که در میان همسالان خود شاهد هستند، تقلید کنند یا از پرخاشگری به عنوان ابزاری برای تثبیت سلطه یا کسب جایگاه اجتماعی در گروه همسالان خود استفاده کنند.
علاوه بر این، درگیری‌های حل‌نشده یا عوامل استرس‌زای زمینه‌ای، مانند فشار تحصیلی، اختلافات خانوادگی یا آشفتگی عاطفی، می‌توانند زمینه‌ساز بروز ناگهانی پرخاشگری در نوجوانان شوند. احساس ناامیدی، عصبانیت یا ناتوانی در کنترل شرایط ممکن است به صورت پرخاشگری بروز پیدا کند، زیرا نوجوانان برای کنار آمدن با احساسات شدید خود در تلاش هستند.
علاوه بر این، عوامل بیرونی مانند مواجهه با خشونت در رسانه‌ها یا تجربیات دردناک نیز می‌توانند در شکل‌گیری تمایلات پرخاشگرانه در نوجوانان نقش داشته باشند. قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض محتوای خشونت‌آمیز یا رویدادهای دردناک میتواند نوجوانان را نسبت به پرخاشگری بی‌احساس کرده و رفتار خشونت‌آمیز را به عنوان راهی برای حل درگیری‌ها عادی‌سازی کند.
افسردگی در نوجوانان و چگونه مواجه با آن👇
چرا برخی از کودکان لجباز و پرخاشگر هستند؟
درک کودکان امروزی به طور خاصی، پیچیده است. چرا که آنها مانند ی نسل قبل خود و یا نسل والدین خود نیستند و این کاملا امری طبیعی است. بناراین میتواند ویژگی ها و خواسته های آنها برای والدین امروزی عجیب غریب و گیج کننده باشد.
از این رو میتوان گفت که این بدان معنا نیست که کودکان لجباز یا پرخاشگر به دنیا می آیند. بلکه در محیط اطراف یا جامعه ما و حتی در خانه عناصر خاصی وجود دارد که ممکن است کودک را در چنین شرایطی قرار دهد.
دلایل مختلفی برای پرخاشگری و لجبازی در نوجوانان وجود دارد که دو نمونه مهم آن تغییرات دوران بلوغ و بحران های نوجوانی است.
تکنیک های روانشناسی کودکان و نوجوانان
تغییرات دوران بلوغ
در این دوران، نوجوانان با تغییراتی در زمینه های مختلفی از جمله تغییرات هورمونی، تغییرات فیزیکی و روحی و سایر تغییرات مواجه هستند که این امر باعث می شود آن ها کنترل کمتری نسبت به رفتار های خود داشته باشند. د ران دوره نوجوانان عموما بر اساس احساسات خود رفار می کنند و تابع منطق و عقلشان نیستند. بنابراین طبیعی است که در این دوران نوجوانان با لجبازی و پرخاشگری رفتار کنند.
بحران های نوجوانی
در دوران نوجوانی، به دلیل آنکه نوجوانان وارد فاز مهم و جدید دوران زندگکی می شوند با بحران های مختلفی از جمله، کسب هویت، استقلال یابی، مشخص نمودن هدف والا و… روبه رو هستند از این جهت با هر روشی می خواهند خواسته و نظر خود را اثبات کنند و اگر در این زمینه با شکست مواجه شوند روی به لجبازی و پرخاشگری می آورند.
راهکارهایی برای والدین و سرپرستان برای مقابله با لجبازی و پرخاشگری
مقابله با لجبازی و پرخاشگری در نوجوانان نیازمند صبر، درک و برقراری ارتباط مؤثر است. در اینجا برخی راهکارهایی برای والدین و سرپرستان جهت مقابله با این رفتارها ارائه شده است:
✅ برقراری ارتباط باز: فضایی امن و بدون قضاوت ایجاد کنید که در آن نوجوانان احساس راحتی برای ابراز افکار و احساسات خود داشته باشند. گوش دادن فعال را تشویق کنید و احساساتشان را حتی اگر با دیدگاه‌هایشان موافق نیستید، تأیید کنید.
✅ تعیین مرزهای مشخص: مرزهای روشن و ثابتی را در مورد رفتار قابل قبول و عواقب سرکشی یا پرخاشگری تعیین کنید.
✅ آموزش مهارت‌های حل تعارض: به نوجوانان کمک کنید تا مکانیزم‌های مقابله‌ی سالم و مهارت‌های حل تعارض را برای مدیریت احساسات و حل مسالمت‌آمیز اختلافات خود بیاموزند. آنها را تشویق کنید تا قاطعانه ارتباط برقرار کنند، نیازها و دغدغه‌های خود را با احترام بیان کنند و در صورت لزوم به دنبال مصالحه باشند.
✅ الگو باشید: در تعاملات خود با دیگران، رفتارهای مثبت و مهارت‌های بین فردی را الگوسازی کنید. ارتباط موثر، همدلی و راهکار حل مسئله را نشان دهید، زیرا نوجوانان اغلب رفتارهایی را که در بزرگسالان مشاهده می‌کنند، تقلید می‌کنند.
✅ در صورت نیاز، به دنبال حمایت حرفه‌ای باشید: اگر لجبازی یا پرخاشگری علیرغم تلاش‌های شما همچنان ادامه داشت، به دنبال حمایت از متخصصان سلامت روان مانند درمانگران یا مشاورانی باشید که در روانشناسی نوجوان تخصص دارند. آنها می‌توانند مداخلات شخصی‌سازی‌شده‌ای را متناسب با نیازهای خاص نوجوان شما ارائه دهند.
نتیجه‌گیری
لجبازی و پرخاشگری از چالش‌های رایجی هستند که بسیاری از والدین و سرپرستان در هنگام تربیت نوجوانان با آنها روبرو می‌شوند. با درک عوامل زمینه‌ای مؤثر بر این رفتارها و اجرای راهکارهای پیشگیرانه برای مقابله با آنها، والدین و سرپرستان می‌توانند رشد سالم را تقویت کنند، روابط را مستحکم‌تر سازند و از نوجوانان خود در مواجهه با پیچیدگی‌های دوران نوجوانی حمایت کنند. با صبر، همدلی و برقراری ارتباط موثر، نوجوانان می‌توانند یاد بگیرند تا احساسات خود را مدیریت کنند، تعارضات را به طور سازنده حل کنند و در مسیر رسیدن به بزرگسالی به شکوفایی برسند.
برای درخواست مشاوره تلفنی رایگان فرم زیر را پر کنید.