کابوس ها می توانند در هر سنی اتفاق بیفتند، اما مطالعات نشان می دهد که احتمال دیدن کابوس شبانه کودکان خردسال بسیار رایج است. تقریباً نیمی از کودکان بین 3 تا 6 سال کابوس های مکرر را گزارش می کنند. همین امر در مورد 20 درصد از کودکان 6 تا 12 ساله صادق است. برخی از کودکان ممکن است دچار اختلال کابوس شوند، وضعیتی که مشخصه ی آن تکرار رویاهای ناخوشایند یا ترسناک است که باعث اختلال در خواب می شود. وحشت های شبانه، آشفتگی در هنگام خواب که می تواند چند دقیقه طول بکشد نیز در کودکان شایع تر از بزرگسالان است.
در این مطلب، ما به دلایل اصلی کابوسهای کودکان در سنین مختلف نگاه می کنیم و درباره برخی از استراتژی هایی که والدین می توانند برای کمک به فرزندانشان برای پردازش رویاهای بدشان استفاده کنند، بحث خواهیم کرد.
کابوس شبانه کودکان چگونه است؟
کابوس شبانه کودکان عمدتاً در طول خواب با حرکت سریع چشم (REM) رخ می دهند. خواب REM در نیمههای شب یا صبح زود شایع تر است، بنابراین احتمال بیدار شدن کودکان از دیدن کابوس در این زمان ها بیشتر است.
کابوس شبانه کودکان برای هر کودک متفاوت ظاهر می شوند، اما اغلب شامل عناصر ترسناکی مانند هیولاها، ارواح، حیوانات تهاجمی یا افرادی هستند که امنیت آنها را تهدید می کنند. کابوس های دیگر ممکن است شامل سرزنش، آزار و اذیت یا بدرفتاری با کودک باشد.
بسیاری از کودکان پس از بیدار شدن از خواب احساس درماندگی یا اضطراب می کنند و این مسئله می تواند باعث افزایش شدید ضربان قلب آنها شود. با گذشت زمان، کودکانی که اغلب کابوس های شبانه را تجربه می کنند، ممکن است به بی خوابی مرتبط با احساس ترس از به خواب رفتن و دیدن خواب بد مبتلا شوند.
مطالعات و بررسی ها، یافته های متفاوتی در مورد شیوع کابوس های شبانه در گروههای سنی مختلف به دست آوردهاند. با این حال، این تحقیق احتمال بروز کابوس را بیشتر برای کودکان بین 3 تا 6 سال و همچنین کودکان 5 تا 9 ساله نشان می دهد. در مورد کودکان و کابوس شبانه کودکان بیشتر بر روی سنین 5 سال و بالاتر تمرکز شده است. به نظر می رسد کابوس ها تا سن 12 سالگی هر دو جنس را به طور مساوی تحت تاثیر قرار می دهند، اما برخی مطالعات نشان می دهد که رویاهای بد برای دختران در سنین 13 سالگی شایع تر است.
تفاوت کابوس ها با هراس و وحشت های شبانه کودکان
کابوس شبانه کودکان اغلب با هراس و وحشت های شبانه اشتباه گرفته می شوند که به عنوان قسمت هایی از ترس و وحشت در هنگام خواب تعریف می شوند. برخلاف کابوس های شبانه، هراس و وحشت های شبانه اغلب با صداها، علائم و سایر نشانه هایی که کودک در برابر رویای ترسناک واکنش می دهد، همراه است. یکی دیگر از تفاوت های کلیدی بین کابوس ها و هراس وحشت های شبانه زمان بندی است. وحشت شبانه عمدتاً در طول مراحل حرکت غیر سریع چشم (NREM) که قبل از مرحله REM است رخ می دهد، در حالی که کابوس ها بیشتر در طول خواب REM رخ می دهند.
از آنجا که کودکان رفتارهای غیرعادی در طول خواب دارند، وحشت های شبانه نوعی پاراسومنیا در نظر گرفته می شوند. هراس و وحشت شبانه در کودکان 3 تا 7 ساله شایع تر است و معمولاً بعد از 10 سالگی کاهش مییابد. تقریباً 30 درصد از کودکان هراس و وحشت شبانه را تجربه میکنند و به نظر می رسد این دوره ها به نسبت مساوی بر پسران و دختران تأثیر می گذارد. وحشت شبانه برای بزرگسالان بسیار نادرتر است. برخی از مطالعات نشان می دهد که بین وحشت شبانه بزرگسالان و اختلالات عصبی ارتباط وجود دارد، اما تحقیقات بیشتری برای تقویت این موضوع مورد نیاز است.
بسیاری از افرادی که هراس و ترس های شبانه را تجربه می کنند، راه رفتن در خواب را نیز تجربه می کنند، و تحقیقات نشان می دهد که اگر کودک یا بزرگسال سابقه خانوادگی داشته باشد، خطر بروز هراس و وحشت شبانه بیشتر است.
درمان کابوس شبانه کودکان
برای کودکانی که گهگاه کابوسهای شبانه را تجربه میکنند، اطمینان دادن اغلب مؤثرترین تاکتیک است. والدین باید ترس ها و محرک های خشم را با فرزندان خود در یک محیط آرام در میان بگذارند. این می تواند به تقویت احساس آرامش قبل از خواب کمک کند، که به نوبه خود ممکن است کیفیت خواب آنها را بهبود بخشد و خطر بروز رویاهای مخرب و ترسناک را به حداقل برساند.
گفته می شود، اطمینان بیش از حد می تواند اثر معکوس داشته باشد. والدین می توانند فرزندان خود را پس از بیدار شدن از کابوس شبانه کودکان، به آرامش تشویق کنند، نه اینکه برای راحتی به اعضای خانواده تکیه کنند. هم خوابی با کودکان پس از وقوع یک کابوس یا ماندن در اتاق آنها تا زمانی که آنها به خواب برگردند عموماً مورد انتقاد قرار می گیرد زیرا این اقدامات با افزایش بیداری شبانه برای نوزادان و کودکان خردسال مرتبط است.
درمان دارویی کابوس های شبانه
مشاوره و رسیدگی به مسائل روانی یا کنترل استرس بخشی از درمان است. در موارد شدید، پزشکان ممکن است برای کاهش دوره های وحشت شبانه دارویی تجویز کنند. در حالی که مصرف دارو به طور کلی ممنوع است، مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) ممکن است به دلیل این باور گسترده که هراس و ترس شبانه با سطح سروتونین مرتبط است تجویز شود.
فراتر از این روش های درمانی، اطمینان بخشی و آموزش و مراجعه به بهترین روانشناس کودک مؤثرترین روش ها برای کاهش حملات شبانه محسوب میشوند.
والدین ممکن است با فراهم کردن «شریک خواب» برای فرزندانشان، معمولاً به شکل یک عروسک یا حیوانات عروسکی، موفقیت بیشتری کسب کنند. آنها ممکن است به کودک بگویند که شریک خواب می ترسد، از کودک می خواهد که او را در شب آرام کند، یا اینکه شریک خواب قادر است از کودک محافظت کند. هر دو استراتژی می توانند ترس های شبانه را کاهش داده و کیفیت خواب کودک را بهبود بخشند. یکی دیگر از روشهای مؤثر میتواند آموزش به کودکان درباره واقعیت کابوس ها می باشد. یعنی این کابوس ها فقط افکار غیر واقعی هستند و کاملاً بی ضرر هستند، این امر باعث می شود تا تصورات غلطی که ممکن است در مورد این رویاها داشته باشند را از بین ببرند.